دانشمندان مشهور روسیه و یافته های آنها
کشور روسیه، در طول تاریخ، خانه دانشمندان متعددی بوده است. دانشمندانی در زمینه‌ها و فیلدهای کاری گوناگون از فیزیک گرفته تا چشم‌پزشکی، که تئوری‌های ارزشمند آنان در سراسر دنیا شناخته شده و کاربرد آنها در مسائل گوناگون مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در ادامه قصد داریم تا با این دانشمندان بزرگ که اغلب به دلیل دستاوردهای مهم خود، به کسب جوایز معتبر بین‌المللی نائل آمده‌اند، آشنا شویم.
میخائیل لومونسف
لومونسف کارنامه علمی بسیار غنی دارد. از اولین یافته‌های وی می‌توان به کشف قانون پایستگی جرم در سال ۱۷۶۰ و پایه‌گذاری نظریه کالریک مکانیکی (نظریه‌ای که بر مبنای آن گرما از جسم با دمای بالاتر به دمای پایین‌تر انتقال می‌یابد.) اشاره داشت.
به‌علاوه لومونسف در سال ۱۷۵۵ نخستین دانشگاه کلاسیک روسیه با نام “دانشگاه ایالت مسکو” را تأسیس نمود.
نیکولای کوباچوفسکی
بنیانگذار هندسه هذلولوی (hyperbolic geometry) یا هندسه لوباچوفسکی در سال ۱۸۲۹ که بعدها به عنوان جایگزین معتبری برای هندسه اقلیدسی معرفی شد. لوباچفسکی در دانشگاه کازان روسیه تحصیل نمود و سپس در همان دانشگاه به عنوان پرفسور مشغول به کار شد. پس از آن نیز به ریاست همان دانشگاه منصوب شد.
پافنوتی چبیشف
چبیشف پیشرفت‌های چشم‌گیری در مکانیک و ریاضی زمان خود پدید آورد. وی بیش از ۴۰ مکانیسم طراحی کرد که هنوز هم از آنها در صنایع مدرن خودروسازی و وسایل نقلیه استفاده می‌شود.
سوفیا کووالوسکایا
سوفیا کووالوسکایا، بانوی دانشمند روسی است که اکتشافات متعددی در زمینه ریاضیات به دست آورد. در پی همین موفقیت‌ها، وی برای نظریه حرکت جسم صلب یکپارچه در سال ۱۸۸۸ از آکادمی علمی سلطنتی سوئد جایزه‌ای دریافت نمود.
الکساندر استولتوف
استولتوف یک فیزیکدان روسی بود که در زمینه‌های مهندسی برق، اپتیک و فیزیک مولکولی فعالیت داشت. او اولین ستاپ فوتوالکتریک (دستگاهی که انرژِی فوتون‌ها را به الکتریسیته تبدیل می‌کند.) دنیا را طراحی نمود.
دمیتری مندلیف
قطعاً با این چهره مشهور دنیای شیمی و جدولی که بر اساس قانون تناوبی برای عناصر طراحی کرد (۱۸۶۹)، آشنا هستید. با سیستمی که مندلیف برای تنظیم جدول انتخاب کرد، عناصری با ویژگی‌های مشترک که تا آن زمان کشف شده بودند، در سطرها و ستون‌های معینی قرار گرفتند. از طریق بررسی همین ویژگی‌ها، مندلیف توانست وجود عناصری را که تا آن زمان کشف نشده بودند را نیز پیش‌بینی نماید. این کشف نقشی بسیار کلیدی در شیمی مواد در دنیا ایفا کرده و می‌کند.
الکساندر پوپوف
پس از کشف شگفت‌انگیز امواج الکترومغناطیس، پوپوف جزو اولین اشخاصی بود که برای این امواج کاربردهای سودمندی یافت. ایده او برای استفاده از امواج الکترومغناطیس در ارتباطات بی‌سیم، ایده‌ای ناب و در عین حال بسیار مفید بود. او به کمک همین ایده توانست پیشرفته‌ترین گیرنده رادیویی زمان خود را طراحی نماید. (۱۸۹۵)
الکساندر بوتلروف
او از ایده پردازان اصلی نظریه ساختار شیمیایی به شمار می‌رفت. وی در دانشگاه کازان تحصیل کرده و سال‌ها بعد به عنوان پروفسور در دانشگاه سن‌پترزبورگ مشغول به کار شد.
سرجی بوتکین
بوتکین یک تئوری معروف با محتوایی فلسفی – پزشکی داشت: “ارگانیسم زنده، به عنوان یک کل واحد”. بوتکین که در فعالیت‌های پزشکی مطالعات فراوانی داشت، نخستین شخصی بود که دریافت هپاتیت ای (که با نام بیماری بوتکین نیز شناخته می‌شود)، نوعی عفونت است.
نیکولای پیروگوف
پیروگوف را به عنوان ابداع‌گر جراحی میدانی (هر نوع عمل درمانی که در داخل یا در نزدیکی میدان‌های جنگ انجام شود) می‌دانند. پیروگوف نخستین مدرسه بیهوشی را در روسیه تأسیس نمود و به کمک اقدامات و تلاش‌های وی، جراحی برای نخستین بار به عنوان یک علم شناخته شد.
ایوان پاولوف
او اولین شخصی بود که فیزیولوژی سیستم عصبی بالایی انسان را شناسایی کرد. به علاوه او اولین فرد روسی است که جایزه نوبل (۱۹۰۴) را دریافت نمود. وی همچنین جوایز دیگری را نیز به خاطر فعالیت در زمینه فیزیولوژی دستگاه گوارشی به دست آورد.
الی مچنیکوف
مچنیکوف ابداع‌گر علوم آسیب‌شناسی، جنین‌شناسی تکاملی و ایمنی‌شناسی به شمار می‌رود. او فاگوسیتوز را کشف کرد. ابداع علم پیری‌شناسی (gerontology) را نیز باید در کارنامه وی بگنجانیم. مچنیکوف در سال ۱۹۰۸ به خاطر همکاری‌هایش در مطالعه سیستم ایمنی موفق به دریافت جایزه نوبل شد.
الکساندر موجایسکی
موجایسکی یک مخترع و افسر نیروی دریایی بود. او یکی از اولین هواپیماهای تاریخ را طراحی نمود و سپس ساخت و آزمایش آن را نیز انجام داد. (۱۸۸۲)
نیکولای ژوکوفسکی
ژوکوفسکی پدر هوانوردی روسیه است. به علاوه او از پیشگامان علم هیدرودینامیک مدرن به شمار می‌رود. وی تحصیلات خود را در دانشگاه مسکو به انجام رسانیده و بعدها در همان‌جا مشغول به تدریس شده است.
ولادیمیر زورکین
زورکین یک مهندس و مخترع روسی است که جزو پیشگامان ساخت تلویزیون به شمار می‌رود. از اختراعات مهم او می‌توان به لوله پرتو کاتدی (۱۹۲۹)، آیکونوسکوپ (لوله دوربین‌های فیلم‌برداری اولیه) (۱۹۳۱)، سیستم الکترواپتیکی تلویزیون (۱۹۳۳) اشاره داشت. او در دهه ۱۹۴۰ نخستین ملزومات تلویزیون‌های رنگی طراحی کرد.
پاول چرنکوف
چرنکوف نویسنده چندین کشف پیشگامانه در زمینه فیزیک اپتیک، فیزیک هسته‌ای و فیزیک ذرات بنیادی است. او در سال ۱۹۵۸ به خاطر کشف تابش چرنکوف، برنده جایزه نوبل فیزیک شد.
نیکولای واویلوف
واویلوف متخصص ژنتیک و گیاه‌شناسی بود. او بیشتر به خاطر فعالیت‌های علمی‌اش در زمینه مطالعه مبدأ گیاهان زراعی شناخته می‌شود. وی پایه‌گذار مکتب مصونیت گیاهی نیز هست.
لو لاندائو
لو لاندائو نویسنده کتاب معروف “دوره فیزیک نظری” است که بارها تجدید چاپ شده و ترجمه آن برای بیش از ۲۰ زبان دنیا موجود است. او در اغلب زمینه‌های فیزیک از کوانتوم تا فیزیک پلاسما مطالعات گسترده‌ای داشته است. وی به خاطر مطالعاتش در زمینه خاصیت ابرسیالیت هلیوم موفق به دریافت جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۶۲ شد.
نیکولای باسوف
باسوف یکی از سازندگان نخستین ژنراتور کوانتومی دنیا است. وی فارغ‌التحصیل موسسه فیزیک مهندسی مسکو بوده و در سال ۱۹۶۴ جایزه نوبل فیزیک را دریافت کرد.
الکساندر پروخوروف
پروخوروف یکی از مخترعین زمینه لیزر است که دامنه خاصی از لیزر را ابداع نموده. او در سال ۱۹۶۴ موفق به اخذ جایزه نوبل شد.
پیوتر کاپیتسا
کاپیتسا برنده نوبل فیزیک ۱۹۷۴ به دلیل کشف ابر سیالیست هلیوم مایع است. یکی از مهم‌ترین اقدامات وی نصب و راه‌اندازی ملزومات تبدیل گاز به مایع، برای مصارف تجاری بود. کاپیستا یکی از مؤسسان مرکز فیزیک و تکنولوژی مسکو به شمار می‌رود.
لئونید کانتوروویچ
کانتروویچ یک ریاضی‌دان و اقتصاددان روسی بود که برنامه‌نویسی خطی را ابداع نمود. وی همچنین برنده نوبل اقتصاد سال ۱۹۷۵ است.
نیکولای سمیونوف
او از پایه‌گذاران علم شیمی-فیزیک است. معروف‌ترین دستاورد وی کشف واکنش‌های زنجیره‌ای است. او نیز یکی از برندگان روسی جایزه نوبل است که در ۱۹۵۸ به این موفقیت نائل شد.
ایگور کورچاتوف
کورچاتوف دستاوردهای متعددی در زمینه فیزیک هسته‌ای داشته که از معروف‌ترین آنها می‌توان به اولین راکتور هسته‌ای در اروپا و اولین بمب فیوژنی روسیه اشاره داشت. او در ۱۹۵۴ مدیریت ساخت نخستین نیروگاه هسته‌ای روسیه در اوبینینسک را بر عهده داشت.
آندره ساخاروف
وی که از پیشگامان تحقیقات گرماهسته‌ای به شمار می‌رود، نقشی کلیدی در پروژه ساخت بمب‌های هیدروژنی شوروی سابق داشته. (۱۹۵۳) او همچنین یکی از فعالان حقوق بشر و برنده جایزه نوبل صلح ۱۹۷۵ نیز بود.
سرگئی کارالیوف
کارالیوف که به‌زعم بسیاری، پدر فضانوردی عملی به شمار می‌رود، یک طراح فضاپیما و مهندس موشک در دوران شوروی بود. در بین دستاوردهای بسیار دوران او می‌توان به پرتاب اولین ماهواره مداری موفق در دنیا (۱۹۷۵) و همچنین اولین سفر فضایی با سرنشین یوری گاگارین (۱۹۵۱) اشاره داشت.
میخائیل میل
میخائیل میل مهندس و دانشمند هوافضا بود او خالق سری هلی‌کوپترهای «Mi» و فارغ التحصیل موسسه پلی‌تکنیک تامسک بوده است.
آندری توپولف
یک طراح هواپیما که در سال ۱۹۶۸ نخستین خط هوایی فراصوت دنیا با نام Tu-144 را راه‌اندازی نمود. در طی سالیان فعالیت توپولف و تحت مدیریت و نظارت وی، بیش از ۷۰ نوع هواپیما طراحی و تولید عمده شدند.
سویاتوسلاو فیودوروف
وی یک چشم‌پزشک و متخصص جراحی‌های میکروسکوپی بود که در سال ۱۹۶۲ با همکاری والری زاخاروف، موفق به طراحی سخت‌ترین لنز داخل چشمی دنیا شد. او همچنین با توسعه ابزارهای جراحی، روشی برای درمان گلوکوم (کوری تدریجی) در مراحل ابتدایی بیماری یافت. روشی که او برای درمان گلوکوم به کار گرفت، رفته‌رفته در سراسر دنیا رایج شد.
ژورس آلفروف
نویسنده بیش از ۵۰۰ مطلب علمی و دارنده ۵۰ اختراع در زمینه نیمه‌رساناها و کوانتوم الکتریک. در این بین او اولین ترانزیستور پایدار دنیا را نیز اختراع کرده است. وی همچنین برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۲۰۰۰ است.
گریگوری پرلمان
پرلمان یکی از ریاضیدانان معروف معاصر است که در سال ۲۰۰۲ موفق به حل حدس پوانکاره (یکی از مسائل هزاره هفت ریاضی) شد.
آندره گایم و کنستانتین نووسلوف
برندگان جایزه نوبل ۲۰۱۰ برای تحقیق‌ها و پژوهش‌هایی که روی ماده “گرافن” انجام دادند. گرافن ماده‌ای است که انتظار می رود آینده صنعت الکترونیک متکی بر آن باشد.
یوری اوگانسیان
او مسئول تحقیقاتی با هدف ترکیب عناصر شیمایی جدید بود. از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۰، اوگانسیان و همکارانش اولین کسانی بودند که ۶ عنصر فوق سنگین را پیش از همتایان غربی خود ترکیب کردند.
الکسی استروبینسکی
استروبینسکی از پیشگامان نظریه تورم است. این نظریه تولد عالم را توجیه می‌نماید. او برنده جایزه کاولی اخترفیزیک در سال ۲۰۱۴ نیز هست.
رشید سونیائف
یکی از ارائه‌دهندگان نظریه “اثر سونیائف زلدوویچ” و برنده جایزه کیوتو سال ۲۰۱۱. طبق نظریه اثر سونیائف زلدوویچ، الکترون‌های موجود در گازهای خوشه‌های کهکشانی، تابش زمینه کیهانی منتشر می‌کنند.
میکائیل لوکین
وی که در دانشگاه هاروارد به عنوان پروفسور در حال تدریس است، با تحقیقات خود دریافت که می‌توان پرتوی نور را در فضا ثابت کرد و سپس به کمک لیزر آن را کنترل نمود. به علاوه لوکین تکنولوژی‌ای را توسعه داد که می‌توان از آن در ساخت کامپیوترهای کوانتومی استفاده کرد. کامپیوترهای کوانتومی گامی عظیم در پیشرفت تکنولوژِی محسوب می‌شوند.
آرتم اوگانوف
پروفسور دانشگاه استونی بروک نیویورک، که برای کشف روش‌های محاسباتی و پیش‌بینی‌های ساختار کریستالی معروف است.
ولادیمیر کرانوپولسکی
این شخص کشفیات متعدد و مهمی در زمینه منظومه خورشیدی به عمل رسانیده و در ساخت طیف‌سنج فضاپیماهای بین سیاره‌ای روسیه همکاری داشته است. به علاوه او لایه‌هایی از اوزون، هلیوم و متان در جو سیاره مریخ کشف نموده.
الکساندر هولوو
نویسنده ۱۷۰ مقاله و کتاب که برخی از آنان به زبان‌هایی به جز روسی نیز ترجمه شده‌اند. وی مشارکت قابل توجهی در پایه‌ریزی ریاضیات علم اطلاعات کوانتومی داشته و جوایز متعددی نیز در زمینه کاری خود دریافت نمود.
دیمیتری سورگان
سورگان فارغ‌التحصیل دانشگاه دولتی لومونوسف مسکو است. او به خاطر ایجاد کاربرد جدیدی برای اشعه ایکس در سراسر جهان شناخته شد. او رئیس آزمایشگاه تحقیقات زیست‌شناسی مولکولی اروپا در هامبورگ است.
یوجین کسپراسکای
کسپراسکای یک متخصص امنیت سایبری است که به دلیل تخصص بالا و مهارت‌هایش در این زمینه در سراسر دنیا شناخته شده است. او سازنده آنتی‌ویروس معروف کسپراسکای است که برای امنیت سیستم‌های کامپیوتری در برابر ویروس‌ها، تروجان‌ها و تهدیدهای ناشناخته استفاده می‌شود. وی همچنین موفق به دریافت دکترای افتخاری از دانشگاه پلیموث شده است.
